Van Mechelen

Glymes

Korte geschiedenis

Bergen op Zoom is geen plaats waarbij liefhebbers van oude fietsen gauw een oud fietsmerk bij kunnen bedenken. Toch was er honderd jaar geleden een heuse rijwielfabriek: de firma P.J. van Mechelen. Het bedrijf begon in 1869 als hoef- en wagensmederij. Omstreeks 1890 legde Van Mechelen zich daarnaast op rijwielen toe en trad vervolgens behalve als Stoom-grof- en rijtuig-smederij P.J. van Mechelen ook op als Rijwielfabriek de Adelaar.

De activiteiten werden uitgebreid met de handel, fabricage en reparatie van een hele reeks technische producten, zoals uit een bewaard gebleven folder van rond 1900 en briefpapier uit die tijd blijkt. Dit hield behalve de eerder genoemde activiteiten ondermeer in: metaaldraaien, vernikkelen, emailleren, reparatie van werktuigen en machines en handel in naaimachines, brandkasten, telefoons, gas- en petroleummotoren. Van Mechelen was daarmee geen uitzondering – het is vaker te zien dat smederijen aan het einde van de 19e eeuw uitbreiden of omschakelen naar fietsen en andere, deels nieuwe artikelen.

Van Mechelen racefiets "model Extra", omstreeks 1900

Van Mechelen, Boschstraat Winkel en werkplaats/fabriek van P.J. van Mechelen aan de
Boschstraat in Bergen op Zoom. Foto uit de jaren '10 van de 20e eeuw
(verzameling A.C.M. van Mechelen)

De folder van omstreeks 1900 bevat maar één dames- en drie herenmodellen, in prijs tussen 70 en 125 gulden. Opvallend genoeg wordt in deze catalogus geen merknaam bij de afgebeelde fietsen genoemd en is er in de inleiding geen sprake van een bepaald merk maar van "onze merken". Het lijkt erop dat Van Mechelen tegelijkertijd als handelaar in en producent van fietsen optrad.

De heer Louis van Mechelen weet nog dat in de rijwielfabriek van zijn vader en grootvader zo'n 10 à 12 man werkten. Het gebruik van het merk Adelaar leverde toen juridische problemen op met de grote Duitse rijwielfabriek Adler uit Frankfurt, die al vanaf het einde van de 19e eeuw ook in Nederland fietsen verkocht. Het werd een jarenlange rechtszaak waarbij Van Mechelen uiteindelijk afstand moest doen van het gebruik van het merk Adelaar. In plaats daarvan gebruikte Van Mechelen vanaf 1906 het merk Glymes, afgeleid van de familie Van Glymes die in de 15e en 16e eeuw vier generaties lang de heer (markies) van Bergen op Zoom stelde.

In 1922 staakte Van Mechelen de verkoop van fietsen, volgens de overlevering vanwege te grote concurrentie door goedkope importen uit Japan. Het bedrijf hield zich voortaan bezig met de productie van benodigdheden voor schepen zoals takelblokken, spanwartels, staaldraadverbindingen enzovoort. In 1995 verkocht Louis van Mechelen het bedrijf.

De huidige directeur, de heer Van Westenbrugge, is op zoek naar een oude Van Mechelen-fiets. Zijn er mensen die zo'n fiets of andere voorwerpen van deze voormalige fietsfabriek hebben of die iets hierover weten? Reacties graag naar H.C. van Westenbrugge, Van Mechelen Lifting Gear B.V., tel. 0164-682550.

Met dank aan A.C.M. van Mechelen en H.C. van Westenbrugge

Weet u meer over deze rijwielwielfabriek? Opmerkingen en aanvullende informatie graag per e-mail!

Heeft u zelf een oude Van Mechelen-fiets? Geef hem dan op voor de fietsendatabank! Hoe u dat doet leest u hier.

Last update: 13-08-2006