 |
|
 |
Lak- en bieswerk
Zoals met het overige werk van de restauratie heb ik ook de lak van
de fiets zoveel mogelijk origineel willen houden. Het was de moeite waard omdat de lak, waar nog aanwezig, erg mooi
van glans is. Bovendien was de benaming Simplex Cycloïde op de schuine buis nog nagenoeg intakt. De roestvorming was
weliswaar tot aan de letters gevorderd maar met wat voorzichtig schuurwerk moest het lukken om de modelnaam te sparen.
De keuze om een deel van de lak te behouden betekende dat er een passende lak gevonden moest
worden om aan te sluiten bij het originele deel. Je ontdekt dan snel dat zwart niet zo maar zwart is maar dat het in
allerlei kleurnuances wordt aangeboden. Bij de eerste verfproeven stak de nieuwe lak wat bruinig af bij de originele. Dat
moest ik dus niet hebben. Uiteindelijk heb ik een acryl autolak gevonden die perfect aansluit. Groot voordeel van de lak
is dat hij te polijsten is waardoor er een diepere glans ontstaat en de overgangen met de oude lak wat beter na te bewerken
zijn. Nadeel van de door mij gebruikte lak is dat hij erg gevoelig voor beschadigen is. Ik heb dit gemerkt bij het monteren,
maar in de wetenschap dat dit geen fiets voor dagelijks gebruik gaat worden kan ik er mee
leven.
Een punt bij het bijlakken is de laagdikte van de verf.
Spuitbuslak is niet snel dik genoeg, maar door met waterproof schuurpapier de overgangen goed af te schuinen zie je niet dat de
nieuwe lak dunner is dan het origineel. Het resultaat is op de foto van het balhoofd te zien: het balhoofd is nog origineel van
lak en de bovenbuis is door mij gespoten. Het is niet meer goed vast te stellen waar de overgang tussen nieuwe en oude lak zit.
|
|
oud lakwerk (balhoofd) en nieuw gespoten stuk (bovenbuis)
|
De spatborden heb ik voorbehandeld met een vullende primer om oneffenheden weg
te werken. De relatief dunne zwarte lak zou iedere oneffenheid door laten schemeren en dat moest ik voorkomen, temeer daar een
spatbord, meer dan een buis, een oppervlak laat zien. Iedere ongewenste vervorming valt dan op. Bij het frame heb ik dit niet
toegepast omdat ik bang was om deze grondering ook op de originele lak te krijgen.
Het biezenpatroon was gelukkig nog over de hele fiets terug te vinden, ik moest deze dus
alleen "eventjes" terug aanbrengen.
Mijn respect voor de ambachtelijke biezentrekkers van weleer groeide spontaan mee met de berg
poetsdoeken die ik gebruikte om de door mij aangebrachte foute stukjes bieswerk weer te verwijderen. Nergens zie je 'de hand
van de meester' op het oude bieswerk, alles is strak. Het werd snel duidelijk dat ik alleen iets van de strakheid van de
oorspronkelijke biezen zou kunnen benaderen door gebruik te maken van mallen, geleiders en afplakband om start en uitloop van
de biezentrekker te begrenzen. Ook het mooi evenwijdig laten lopen van twee biezen is uit de losse hand niet te doen. Altans
niet voor mij als ongeoefende.
|
| Met vallen
en opstaan moest ik leren niet altijd dezelfde dag resultaat te willen hebben.
Als ik dan doorga "op de verkeerde weg" baal ik later van het
resultaat. Zo ook bijvoorbeeld bij het biezen van de spatborden. Bij de
eerste poging werd het een hele wiebelige lijn omdat de randen van de
spatborden te oneffen zijn om een goede geleiding te bieden aan mijn hand
met biezentrekker. Iedere oneffenheid vertaalt zich in de bies, geen
gezicht. Na alles opgeruimd te hebben, biezentrekker schoonmaken etc., heb
ik een plan gemaakt voor een mal (zie foto).
|
achterspatbord biezen met
biesmal
|
Het
steunvlak heb ik op de hoogte gebracht die de biezentrekker nodig heeft om
op de goede hoogte de bies te kunnen trekken. Door vervolgens iets onder
de biezentrekker te plakken kan de tweede bies op de juiste afstand van de
eerste worden aangebracht. Het gehele tableau geeft een perfekte
ondersteuning voor het spatbord en oneffenheden en verbuigingen ter hoogte
van de staande achtervork zijn geen spelbrekers meer. Voor de
spatbordstang-bevestigingsstrips had ik gaten in de plank geboord zo dat
het spatbord vlak kon blijven. Ik moest nog steeds goed uitkijken maar het
resultaat was meteen opvallend veel beter.
Er is rond het biezentrekken veel te ontdekken. Niet alleen dat de verf
uitdroogt in de trekker terwijl je nog bezig bent maar bijvoorbeeld ook
dat het nog een kwartslag van het verfgeleidende wieltje duurt voordat de
volle lijndikte van de verf "aankomt" op het spatbord. Dit is
onmiddellijk zichtbaar in de bies. De foto van het spatbord met plakband
laat het goed zien.
|
biezen op achterspatbord
|
|
voorvork, biezen nog
niet vervaagd
|
Omdat de fiets zijn oud en
doorleefd karakter moet behouden en de staat van het nikkel dit ook niet
anders dan bevestigen kan, heb ik de biezen daags na het aanbrengen met
poetsmiddelen weer wat vervaagd en weggepoetst. De bieslak is na een dag
nog niet echt uitgehard, en met een doekje met wasbenzine kun je
voorzichtig een deel van de biezen weer verwijderen. Op de originele delen
lak zitten de nodige slijtageplekken en omdat ik die niet heb willen
invullen met nieuwe lak kunnen de daar aanwezige biezen niet anders dan
wat verdwenen zijn, en dat moet daarom ook met de nieuwe biezen gebeuren.
Bijkomend voordeel is dat daar waar het biezen aanbrengen niet helemaal
goed gelukt is, de poetsdoek wonderen doet! Als je even vergeet dat hier
ouderdom geïmiteerd is, is het alsof er de restanten van een strakke bies
staan.
De onderdelen zijn nu klaar om weer tot een
fiets gemonteerd te worden. Uiteraard moeten er nog heel wat kleine
beslissingen genomen en onderdelen gezocht worden om werkelijk tot een
complete en soepel lopende machine te komen. Ik maak op dit soort momenten
een lijst met wat er nog moet gebeuren omdat een klein en over het hoofd
gezien onderdeel het opbouwen in de weg kan staan. Het is ook altijd wel
aardig om eens in de verzamelbak van zo'n fiets te neuzen. Behalve de
spullen die het niet gehaald hebben kan er dan plotseling een verloren
gewaand onderdeel tevoorschijn komen. Zo kwam ik de vermoedelijk originele
voorwielmoeren plus revetten tegen. Redelijk vernikkeld en precies
aansluitend tot het uiteinde van de as. Een fraaie ontdekking, of was ik
ze gewoon vergeten?
|
Copyright by
Maarten Waarlé, © 2006 ...
All rights reserved.
Last update: 31-01-2010
|
