Familie Van der Pol

 

Familie Van de(r) Pol
Familie V.d. Pol, omstreeks 1905 (foto: verzameling H. Kuner)

 

Oude foto's van fietsen of fietsers zijn bijna altijd afkomstig uit een bewaard gebleven familiealbum. Professionele opdrachtfoto's komen veel minder voor, en de persfotografie had honderd jaar geleden ook nog veel kleinere dimensies dan sinds de jaren 50. Je moet dan het geluk hebben dat bij zo'n oude familiefoto nog de locatie en de namen van de personen bekend zijn. Is de foto afkomstig van een uitdragerij of dergelijke, dan is de nieuwsgierige vinder aangewezen op indicaties en vermoedens.

     Het laatste is ook bij de hier getoonde foto het geval. Op de achterkant stond alleen "fam. v.d. Pol" en er is nog een vaag vermoeden dat de foto in Zeist genomen kan zijn. De achtergrond biedt helaas weinig aanknopingspunten. Er is alleen te zien dat het huis niet tussen aaneengesloten bebouwing staat. Het voetpad eindigt bij de huisdeur en voor het huis loopt een onverharde weg.

     De familie Van de(r) Pol lijkt een familie in redelijke doen geweest te zijn. Opvallend is dat de heer des huizes op de foto ontbreekt, mogelijk was hij de fotograaf. Het lijkt erop dat het gezelschap zich net opmaakt voor een zondagse fietstocht.

     De fietsen op deze foto en met name de remsystemen verdienen een nadere beschouwing. Twee van de vijf hebben een bandrem, twee al een velgrem en één heeft een terugtraprem of is een doortrapper zonder rem. Deze fiets (2e van links) zou gezien het kettingwiel en het lugloze balhoofd van Duitse afkomst kunnen zijn. Bij de fiets helemaal links gaat het om een Amerikaanse Crescent. Deze heeft als enige al een recht, "Engels" stuur.

     Velgremmen op fietsen zijn rond 1900 geïntroduceerd. De velgremmen bij de twee rechter fietsen op deze foto werken nog alleen op het voorwiel, met de remhevel gemonteerd op de stuurpen. Dat was de eerste constructie van een velgrem die breed toepassing vond. De vorm van beide hevels sluit niet goed aan op die van de stuurbochten. Het lijkt hier om twee fietsen te gaan waarbij pas naderhand een velgrem gemonteerd is en er geen remhevel voorhanden was die goed bij de vorm van het desbetreffende stuur paste. De velgrem als een nieuwe verbetering die men toen graag op zijn rijwiel wilde hebben. De man rechts is overigens een stuk te klein voor zijn fiets, hij staat niet voor niets met zijn rechterbeen op een verhoging.

     De fietsen lijken allemaal van rond of kort na 1900 te zijn zodat we de foto kunnen schatten op omstreeks 1905.

Met dank aan Gerlof Langerijs en Maarten Waarlé.

 

 

index fotopagina's