Hoe oud is mijn Locomotief? (Pagina 2)

	Kenmerken van Locomotief-fietsen
	Bij Locomotief veranderden kort na 1950 en nog meer rond 1960 verschillende kenmerken. In 1952 ging men van transfers op het balhoofd over op balhoofdplaatjes. Omtrent dit jaar werd bij de trapas overgegaan van een BSA-bracket met twee klembouten (en een inschuif-cassette) op een BSA-trapas zonder klembouten. Verder veranderden bijvoorbeeld ook het profiel van de spatborden en de balhoofdlugs voor 26” en 28” x 1 5/8 fietsen (sportfietsen). Rond 1960 werd het lettertype veranderd, waarmee merk en model op de framebuizen aangegeven werden. Bij de lak werd van de subtiele jaren vijftig tinten overgegaan op meer primaire kleuren. Het framenummer, dat bij sportfietsen eerst altijd op de linker achterpat stond, verhuisde in 1960 naar de zadellug (op deze regel vond ik echter enkele uitzonderingsgevallen). Een typisch kenmerk van na-oorlogse sportfietsen van Locomotief is de aangesoldeerde bagagedrager. Deze vormt dus een geheel met het frame, iets was bij Belgische fietsen heel gewoon is. Na de fusie werd dit kenmerk ook bij Simplex-sportfietsen, model "Victory", toegepast. Bij Locomotief-sportfietsen is dit tot en met 1955 standaard, daarna komt het alleen nog maar af en toe voor.
	*Modellen* Simplex: Modellen die alleen in een bepaalde periode tussen 1952 en 1965 zijn gemaakt, zijn o.a. de modellen "Victory" (1953 tot ca. 1959), "Etoile" (ongeveer 1961 tot 1965) en "Novum" (1960 tot 1965). De Simplex herenkruisframes en transportfietsen zijn tot 1957 gemaakt. Locomotief: Het Locomotief-kruisframe is tot 1959 onder de naam "Super de Luxe" gemaakt. Een nieuw model in 1959 is de "Torino Sport". Ook de "LocoStar"-fietsen zijn vanaf 1959 tot en met 1962 gemaakt; daarna werd de naam LocoStar als modelnaam voor Locomotief-fietsen verder gebruikt.	LocoStar (1959 - 1962)
	*Balhoofdplaatjes* Bij Locomotief werden tussen 1953 en 1965 achtereenvolgens drie verschillende balhoofdplaatjes gebruikt, terwijl de Simplex-plaatjes onveranderd bleven. Op het oudste Locomotief-plaatje is een gedetailleerd locomotiefje afgebeeld, met daaromheen een getande rand. Deze is tot en met 1959 gebruikt. Daarna kwam een gestileerd locomotiefje, eerst in donkerblauw met lichtblauwe achtergrond en witte rand (1960 - 1962), en later in rood met witte achtergrond en donkerblauwe rand (vanaf 1962).
	*Spatborden* Tot 1952 hadden Locomotief-sportfietsen spatborden met het hiernaast afgebeelde profiel 02. Het voorspatbord liep daarbij aan de voorkant puntig toe. Daarna werd bij Simplex/Locomotief-sportfietsen overgegaan op spatbord 03, in de eerste jaren nog voorzien van een verchroomde sierstrip in het midden. Vanaf 1961 werd daarnaast ook het (lelijke) doosprofiel 08 gebruikt.	spatborden van sportfietsen: tot 1952 (02), vanaf 1953 tot de jaren zeventig (03) en vanaf 1961 tot de jaren zeventig (08)
	De toerfietsen hadden in deze periode altijd spatborden met een rond en diep profiel en een kleine kraal aan de zijkanten. Voor de fusie werden op Locomotief-toerfietsen de ouderwetse, brede, ronde spatborden gemonteerd.

	*Balhoofdlugs* De oudste balhoofdlugs voor sportfietsen, hier met nummer 05 aangeduid, waren tot 1952 bij Locomotief standaard en werden daarna nog voor de Locomotief kruisframes gebruikt. Bovendien kwam ik een enkele keer ook fietsen van Germaan, Juncker, Primarius, Pon en Union uit deze periode tegen, die deze lugs hadden en zeer waarschijnlijk bij Locomotief zijn gemaakt. De balhoofdlugs no. 06 horen over het algemeen in de periode 1952 t/m 1959 thuis, maar ik vond ook nog enkele exemplaren tot 1964 met deze lugs. De lugs met het nummer 03 ten slotte zijn uit de periode 1960 - 1965. Toerfietsen (wielmaat 28 x 1 1/2) hadden overigens altijd gewone rechte lugs.	balhoofdlug jaren '40/50 (05), jaren '50 (06) en jaren '60 (03)
	*Trapas en cranks* Zoals gezegd hoort bij Locomotief fietsen van oorsprong een BSA-trapas. Dit heeft men na de fusie met Simplex in 1952 nog tot 1956 volgehouden. Daarna werd een Thompson 38 mm-trapas gemonteerd, zoals dit bij Simplex al decennia het geval was. De bij Simplex eveneens gebruikelijke Cycloïde-trapas met groefkogellagers werd bij de betere Simplex-fietsen nog tot de sluiting van de Amsterdamse fabriek in 1965 gemaakt. Een vrij goede indicatie/verificatie voor het bouwjaar bieden de gemonteerde cranks, als deze tenminste nog origineel zijn. Tot en met 1953 zitten op Locomotief-fietsen cranks met een gewoon rechthoekig profiel. Eind 1953 of begin 1954 werden voor korte tijd cranks met een geul aan de buitenkant gebruikt, waarbij deze geul in het midden 1x onderbroken is. In 1955 begon men voor Simplex- en Locomotief-fietsen met de fraaie "Williams"-cranks. Deze naam is meestal nog aan de buitenkant bij het trapasgat te lezen. Eerst waren deze cranks met doorlopende geul aan buiten- en binnenkant, vanaf 1959 gewoon rechthoekig zonder geul. Vanaf 1963 werden de Williams-cranks nog maar in enkele gevallen gemonteerd en vindt men in plaats daarvan twee naamloze soorten cranks: rechthoekige met een klein facet langs de hoeken of cranks met een ovaal profiel (zeg maar het gewone model voor goedkope fietsen van de laatste dertig jaar).
	Embleem met Locomotief dameskruisframe
	Dit zou voldoende moeten zijn om sportfietsen van Locomotief en Simplex uit de genoemde periode te kunnen dateren. Helaas zijn er bij de toerfietsen (wielmaat 28" x 1 1/2) nauwelijks kenmerken veranderd, waardoor deze vooral aan de hand van het framenummer of eventueel de achternaaf moeten worden gedateerd.

Last update: 20-08-1999